Groby Pańskie

Groby Pańskie to okolicznościowa dekoracja w kościołach, gdzie Najświętszy Sakrament jest przechowywany od zakończenia liturgii wielkopiątkowej do początku liturgii paschalnej w Wielką Sobotę - czyli obecnie przez noc z Piątku na Sobotę i przez cały dzień w Wielką Sobotę. Kiedyś było tak, że Najświętszy Sakrament był w grobie Pańskim aż do rezurekcji, czyli jeszcze dodatkowo  przez całą noc z Soboty na Niedzielę.

Najprostsze i chyba najładniejsze groby Pańskie składają się z miejsca na monstrancję, imitacji groty, w której leży figurka zmarłego Jezusa, dekoracji kwiatowej i... w zasadzie tyle. Zwykle jest gdzieś w tle krzyż, czasem inne elementy dekoracyjne.

Oczywiście, że zdarzają się groby-koszmarki z kolorowymi podświetleniami, okolicznościowymi napisami, motywami, których zasadniczym celem jest zszokowanie odbiorcy. Często nawiązują do aktualnych wydarzeń, a ich elementem najważniejszym wcale nie jest Najświętszy Sakrament, tylko jakaś zupełnie inna dekoracja czy symbolika. Ale takich grobów nie zamierzam tu pokazywać.

Za komuny nawiązania do motywu umęczonej (i mającej w perspektywie zmartwychwstanie) Polski-Mesjasza bywały nawet mile widziane... Zresztą tradycja to chyba jeszcze z czasów zaborów.

Przy grobie Pańskim często stoi jakaś warta - mogą to być żołnierze, strażacy, harcerze albo uczniowie klas mundurowych. Tradycją Wielkiej Soboty jest wędrówka od kościoła do kościoła i podziwianie kolejnych grobów Pańskich, oczywiście połączone z modlitwą i adoracją.

Kiedy miałam lat naście, uprawialiśmy takie wędrówki w nocy z Wielkiej Soboty na Wielkanoc... Większość kościołów była otwarta, gdyż parafie organizowały całonocne czuwania w tę właśnie noc, a nie - jak teraz - w poprzednią. Zresztą grupowe czy samotne nocne wędrówki od kościoła do kościoła były praktyką dość powszechną i nie pamiętam, żebym się bała podczas któregokolwiek z tych spacerów.

Grób Pański pozostaje dekoracją kościoła kilka tygodni po Wielkanocy, zwykle dekorację się rozbiera na początku maja - chyba ze wcześniej kwiatki padną :). Po liturgii paschalnej zabiera się z imitacji jaskini figurkę Jezusa, a w miejscu monstrancji często ustawia się figurkę Jezusa zmartwychwstałego - czasem stoi ona nie w grobie, tylko na ołtarzu mszalnym.