Zaduszki

2 listopada w Kościele katolickim jest liturgiczne wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych, czyli dzień zaduszny. Nazwa wywodzi się od wypominków, czyli wyczytywania imion zmarłych jako intencji do modlitwy: "za duszę świętej pamięci Iksa czy Igreka".

Sens modlitwy za zmarłych istnieje tylko przy przyjęciu istnienia czyśćca.

Jeśli czyściec nie istnieje, to modlitwa za zmarłych nie ma sensu. Bo albo nie ma życia pozagrobowego, albo są w niebie, albo w piekle. I po ptakach. A Kościół katolicki twierdzi, że czyściec jest, i opiera to i na wzmiankach biblijnych, i - może nawet bardziej - na głębokim przekonaniu o własnej grzeszności.

I o ile za zmarłych można i warto modlić się zawsze, to cały listopad jest miesiącem szczególnie poświęconym pamięci o zmarłych, z naciskiem na pierwsze osiem dni listopada, z kulminacją liturgiczną drugiego dnia miesiąca.

Fachowo takie modlitewne współdziałanie chrześcijan, coś, co teraz chętnie nazywają modlitwą wstawienniczą, nazywa się "świętych obcowanie". Każdy może prosić za każdego. W różnym stopniu i z różną skutecznością, w zależności od aktualnego hm ustawienia wobec Boga. Możemy prosić za żyjących i za umarłych, możemy prosić o pomoc żyjących, umarłych w czyśćcu i umarłych zbawionych. Kiedyś mówiło się o trzech rodzajach istnienia Kościoła: tryumfującym w Niebie, oczyszczającym się w czyśćcu i walczącym na ziemi. Teraz na ziemi częściej mówi się o pielgrzymującym Kościele... w każdym razie to jest jeden Kościół.

Wielu ludzi ma bardzo konkretne doświadczenia owocności świętych obcowania - i to zarówno w wymiarze modlitwy wstawienniczej żyjących za żyjących, jak wstawiennictwa zbawionych za żyjącymi, ale też i w wymiarze wstawiania się za żywymi tych, którzy się oczyszczają. Moje doświadczenie jest bardzo proste :) i typowo moje, a wiąże się z... kwiatkami ogrodowymi. :) Zawsze lubiłam aksamitki, te duże, z kwiatami jak wielkie pompony:

I nigdy nie mogłam się ich dohodować w moim ogrodzie. Kupowałam sadzonki, zdychały albo kwitły marnie, albo okazywały się zwykłymi, karłowymi, drobnokwiatowymi "śmierdziuchami". Kupowałam nasiona, nie wschodziły. Zbierałam nasiona po znajomych ogródkach, siałam do gruntu, w doniczki, wiele lat rok po roku - i nic. Aż pewnego roku jakoś u schyłku lata zawitałam na cmentarz. Chyba w ramach dorocznego porządkowania starych grobów. Na wielu mogiłach (to były czasy mogił ziemnych) aksamitki kończyły właśnie kwitnienie. Nie wytrzymam - powiedziałam do mamy - _muszę_ zebrać nasiona. No co ty, z cmentarza? - do tej pory pamiętam głębię zgorszenia w maminym głosie. :)
Zebrałam. Ale. Przy każdym grobie, z którego zerwałam aksamitkowy mieszek nasion, odmówiłam zdrowaśkę za spoczywających tam zmarłych. Nie były to nasiona ani specjalnie ładne, ani specjalnie żywotnie wyglądające. Takie same, jakie zbierałam milion razy. Na wiosnę wysiałam jak zawsze nasiona na balkonie, wyrosły tak, że myślałam, że skrzynki wybuchną. Miałam przez dwa kolejne lata pół ogrodu przepięknych aksamitek...

A sam dzień zaduszny w mojej szczenięcej pamięci się nie zapisał. Był to zwykły dzień pracy, chodzenia do szkoły, po powrocie koło 15.00 niewiele już zostawało do zmroku. Nie chodziłam na cmentarz. Bywało, szłam na wieczorną mszę do kościoła - to był dzień, w którym u nas w kościele odczytywano wszystkie parafialne wypominki. Połowę przed mszą poranną, a drugą połowę przed mszą wieczorną. Trwało to godzinami i zwykle starałam się to nabożeństwo omijać :). W kościele nie było procesji, ksiądz klęczał przed ołtarzem i czytał. "Za duszę Iksa... za duszę Igreka..." Co jakiś czas wypominki przerywało odśpiewanie "dobry Jezu" albo "wieczny odpoczynek".

Nie mam pojęcia, co w dzień zaduszny działo się na cmentarzu. Teraz są msze, są procesje. A w kościołach odmawiają teraz różańce za zmarłych, najczęściej przez cały listopad z podziałem na konkretne ulice: w poniedziałek za zmarłych z Zielonej 4, a we wtorek z Czerwonej 11, itd.